`ऊर्जे`वर सकारात्मक विचारमंथन,इजीएनचा महत्वपूर्ण पुढाकार

 

    

पर्यावरण….हवामान,जलवायु,माती,वनस्पती यासारख्या जीवनासाठी आवश्यक असलेल्या सर्व नैसर्गिक घटकांचा एकत्रित संगम होय, असं म्हटलं तर वावगं ठरू नये. बदलते हवामान आणि सिमेंट कॉंक्रीटीकरणाच्या वाढत्या जंगलामुळे विजेसह इतर खूप सारे आपल्या समोर प्रश्न उभे राहिले आहे. अक्षय (सौर),पवन, रासायनिक, यांत्रिक ऊर्जा, अणु, गुरुत्वाकर्षण, प्रकाश, तेजस्वी, ध्वनी, गति, औष्णिक आणि विद्युत यासारख्या ऊर्जाप्रकारांद्वारे संचय करण्याचा प्रयत्न केंद्र-राज्य शासन,स्वायत्त,खाजगी संस्था अशा विविधस्तरावर सुरु आहेत. केवळ संचय नाही तर दिर्घकालीन उपाययोजनां, नियोजनही होऊ लागले आहे. पर्यावरण संवर्धन,रक्षणासाठी आंतरराष्ट्रीय पातळीवर काम करणाऱ्या अर्थ जर्नालिझम नेटवर्क(इजीएन)ने कोल्हापूरमध्ये याच क्षेत्रात कार्यरत असणाऱ्या संवादक,संपादकांसाठी तीन दिवसीय कार्यशाळा घेतली. तिन्ही दिवस ऊर्जाविषयावर सकारात्मक विचारमंथन होऊन भविष्यात एकत्रित काम करण्याचा संकल्प करण्यात आला. याच अनोख्या कार्यशाळेविषयी.......प्रा.श्रीकृष्ण कुलकर्णी

----------------------------

     पर्यावरण रक्षण,संवर्धन,हवामान बदलासारख्या ज्वलंत विषयावर काम करणाऱ्या अनेक सरकारी,खाजगी संस्था, कार्यकर्ते भारतात कार्यरत आहे. सर्वांगांने पर्यावरणाचा समतोल कसा साधला जाईल, यादृष्टीने सारेचजण वेगवेगळ्या पातळ्यांवर प्रयत्न करत असतात. पण समाजात हवी त्याप्रमाणात जनजागृती,प्रबोधन होतांना दिसत नाही, त्यामुळे पर्यावरण,ऊर्जा,हवामान यासारखे विषय हे मर्यादित राहतात. आजच्या युगात पर्यावरणाच्या मोठ्या प्रमाणावर होणाऱ्या ऱ्हासामुळे मानवी कृती जबाबदार ठरत असल्याचे काही उदाहरणांवरून आपल् लक्षात येते. ऊर्जा संवर्धन,जलसंवर्धन,कचऱ्यांचे योग्य पध्दतीने निस्तारण(विल्हेवाट),प्लास्टिकचा वापर कमी करणे या गोष्टींमुळे पर्यावरणाचा समतोल चांगल्या पध्दतीन साधता येऊ शकतो. यासाठी अर्थ जर्नालिझम नेटवर्क(इजीएन) ने व्यापक चर्चेसाठी हे तीनदिवसीय खुले व्यासपीठ उपलब्ध करून दिले होते.

ऊर्जा,जलसंवर्धन अन् कचऱ्यांद्वारे बायोगॅस निर्मिती

    प्रत्येक वर्षी २२ एप्रिलला पृथ्वी दिन आपण साजरा करतो. या दिवशी पर्यावरणाच्या संरक्षणाबद्दल जागरूकता वाढवण्यासाठी विविध कार्यक्रम होतात. पण हे सर्व प्रबोधन,जनजागृती त्या दिवसापुरतीच मर्यादित असते. वास्तविक पर्यावरण संरक्षण, संवर्धन हा व्यापक विषय असून ती प्रत्येकाची जबाबदारी आहे. दैनंदिन जीवनातील विविध घटक,बाबींचा सुत्रबध्द पध्दतीने नियोजन केल्यास याच छोट्या छोट्या बदलांद्वारे मोठे परिणाम,परिवर्तन होऊ शकते. या तीन दिवसीय कार्यशाळेत याच क्षेत्रांतील तज्ञांनी विविध बाबींवर विशेष भर दिला. पहिल्या दिवशी पर्यावरणतज्ञ अतुल देऊळगावंकर यांनी सर्व संवादक,संपादकाचे स्वागत करत इजीएनची पर्यावरण व ऊर्जा क्षेत्रातील वाटचाल विषद केली. `इजीएन` ची भारताची जबाबदारी सांभाळणारे व्यवस्थापक जॉयदिप सेन गुप्ता यांनी भारतातील अक्षय (रिन्युएबल एनर्जी) ऊर्जेची स्थिती आणि ग्रीन हायड्रो प्रकल्पांवर आकडेवारीसह सविस्तर प्रकाशझोत टाकला.

हवामान बदलाचा कोकणावर मोठा परिणाम

  पर्यावरण अभ्यासक लेखक सतिश कामत यांनी हवामान बदलाचा कोकण परिसरावर होणारा परिणाम मांडला. या बदलामुळे पांरपारिक शेती,व्यवसाय सोडून लोक पर्यटन,मत्स व पुरक उद्योगासारख्या अन्यत्र व्यवसायांकडे वळाले आहे. त्याचप्रमाणे जैवविविधता टिकवून ठेवण्यासाठी कोकणात येणाऱ्या मोठ्या प्रकल्पांना विरोध होत असल्याची कोकणवासियांची मानसिकता त्यांनी नमूद केली. हवामान,पर्यावरण क्षेत्रात कामाची उभारणी करणारे सामाजिक कार्यकर्ते उदय गायकवाड यांनी नव्या काळात हवामान बदल होत असतांना उर्जा टिकविण्याची आव्हाने मांडली. दुसऱ्या दिवसाच्या सत्रात अणुउर्जा तज्ञ रमेश माथम यांनी अणूउर्जानिर्मिती ही छोट्या स्वरूपाच्या प्रकल्पांसाठी कशापध्दतीने( स्मॉल मॉड्युलर रिअँक्टर) पुरक ठरू शकते याबद्दल विश्लेषण केले.

किर्लीस्कर ऑईल इंजिन,महापालिका प्रकल्पांना भेटी

कोल्हापूर भागातील किर्लोस्कर आँईन इंजिनच्या प्रकल्पांला संवादक,संपादकांनी भेट देत तेथील सौर उर्जा,बायोगॅस,पवन उर्जा,इलेक्ट्रीक्ल वीज निर्मिती, जनरेटर प्रोजेक्टची सविस्तर माहिती घेतली.कचऱ्यापासून बायो डिझेल तयार करणे आणि बायोगॅसचा वापर करून कंपनीच्या कर्मचाऱ्यांना नास्ता,जेवन तयार करण्याचे प्रकल्प हे खरोखरच वाखण्याजोगे होते, कोल्हापूर महापालिकेचा खतप्रकल्प, तयार होणारे खत, कचऱ्यांपासून बायो गॅस आणि उर्जा निर्मितीचा त्याच ठिकाणी होणारा पुर्नवापर हे सुध्दा व्यवस्थापनाचे उत्तम उदाहरण म्हणता येईल. अखेरच्या दिवसाच्या सत्रात प्रयास(पुणे) संस्थेचे शंतनु दिक्षित यांनी महाराष्ट्रातील अक्षय उर्जा(रिन्युएबल एनर्जी) निर्मिती घर,कृषी,उद्योग,व्यवसाय यासारख्या क्षेत्रांसाठीचे २०३०पर्यतचे ध्येय,प्रत्यक्ष निर्मिती,गरज आणि भविष्यातील साठवणूक, केंद्र,राज्य सरकारचे धोरण हे आकडेवारीसह सविस्तर मांडले. सर विश्वरैय्या यांच्या मार्गदर्शनाया विविध सत्राच्या तज्ञांच्या उर्जाविषयक सकारात्मक चर्चेमुळे पुढील काळात काम करण्यास नक्कीच उभारी मिळेल, यात शंका नाही

उधळूया रंग, जरी होतोय बेरंग!

        राजकारण’` हा केवळ एक भाग,क्षेत्रापुरता मर्यादित राहिलेला विषय नाही. क्षेत्र कुठलेही असो प्रत्येक क्षेत्रात आपल्याला `राजकारण` हे चांगल्या-वाईट अशा वेगवेगळ्या अंगाने पहायला मिळते. मात्र  राजकीय पुढाऱ्यांची मग ते सत्तारूढ असो कि विरोधक यांच्याइतकी रंगाची उधळण कुणीच करत नाही, त्यामुळेच ते काय चेष्ठेचे, गंमतीचे आणि चर्चेचे विषय बनतात. आपण नेते आहोत, जनतेचे प्रतिनिधी आहोत याचं भान विसरून काही नेते, पक्षश्रेष्ठी, सतत आपले ‘ शिवराळ’ भाषेचे रंग उधळत असतात. अमक्याला संपवून टाक, तमक्यांचा कोथळा बाहेर काढू वगैरे वगैरे `अशोभनीय` रंग वारेमापपणे उधळतात. काहीजण देशाबाहेर जाऊन आपल्याच देशाची बदनामी करणारे `दुर्देवी` रंग उधळत असतात. आपल्या समाजापुरता विचार करून  आपल्याच ‘ कोत्या ‘ मनाचे रंगही काहीजण उधळतात तर कुणी दुर्देवी हत्येचे अप्रत्यक्ष समर्थन करून `बेशरमपणाचे` तर कुणी ‘दादागिरीचे, दहशतीचे’ रंग उधळत असतात....प्रातिनिधीक स्वरूपात रंगपंचमीच्या निमित्ताने विद्यार्थी व शिक्षकांच्या संवादातून ही अनोखी रंगांची उधळण मांडण्याचा एक छोटासा प्रयत्न....श्री राजेश अग्नीहोत्री, लेखक,संवादक,प्रशिक्षक(9975455454)

-------------------------------------------

 शिक्षक:  मुलांनो,सांगा बरं....रंगपंचमी कधी असते ते?

विवेक:  मी सांगु सर ?  मी सांगू ?

शिक्षक:  सांग बघू, परंतु भिंतीवरच्या कॅलंडरवर पाहून नको सांगूस

विवेक:  नाही सर, रंगपंचमी कधी असते ते आजकाल कॅलंडर न पाहताच सांगता येतं.

शिक्षक: अरे वा, ते कसं?

विवेक:  कारण आजकाल रोजचं रंगपंचमी खेळली जाते.

शिक्षक: रोजंच, म्हणजे रोजंच रंगपंचमी असते?

 विवेक :  हो सर.

शिक्षक: अरे बाळा फाल्गुन मासात कृष्ण पक्षात जी पंचमी तिथी येते ती रंगपंचमी!

 विवेक:  तुम्ही सांगत आहात तो रंगपंचमींचा सण!

पण तुम्ही विचारलं होतं ‘ रंगपंचमी कधी असते? म्हणून सांगितलं की रोजचं असते.

शिक्षक: म्हणजे तुझ्या मते रोज रंगपंचमी खेळतात?

विवेकः माझ्या मते रोज रंग उधळले जातात म्हणून त्या अर्थाने रोजचं रंगपंचमी खेळली जाते.

शिक्षक: रोज रंग उधळले जातात?  कुणाकडून?

विवेक:- सर तुम्ही वर्तमानपत्रे वाचत नाहीत? वृत्तवाहिन्या पहात नाही?  सोशल मिडीयावर सुध्दा तुमचं अकाऊंट नाही ?

शिक्षक:   मी तर दररोज वर्तमानपत्र वाचतो, रात्री टिव्ही वर बातम्या पहातो,शिवाय सोशल मिडीयावर पण आहेच, पण असं का विचारतो आहेस?

विवेक:  सॉरी सर,पण तिथे तुम्हाला दिसत असेलच की काही राजकीय नेते, काही तथाकथित बुध्दिजिवी, विविध आंदोलने चालवणारे काही नेते दररोज रंगांची उधळम करत असतातच की!  खंड पडतो का कधी?

शिक्षक:  विवेक,मलां असं वाटतं की तुला जे म्हणायचं आहे तु स्पष्टपणे सांगावसं, जेणेकरून इतर विद्यार्थ्यांना सुध्दा बोध होईल.

विवेक:  ठीक आहे सर, सांगतो तसं. पण माझं काही चुकत असेल तर माफ करावं.

शिक्षक: अरे तू सांग तर आधी. सांग बरं तु म्हणतोस तसं काही राजकीय नेते दररोज रंग कसा उधळतात?

विवेक: सर, पहा ना, आपण नेते आहोत, जनतेचे प्रतिनिधी आहोत याचं भान विसरून काही नेते, पक्षश्रेष्ठी, सतत आपले ‘ शिवराळ’ भाषेचे रंग उधळत असतात. अमक्याला संपवून टाक, तमक्यांचा कोथळा बाहेर काढू वगैरे वगैरे `अशोभनीय` रंग वारेमापपणे उधळत असतात. तर काहीजण रोज सकाळी पत्रकारपरिषद घेऊन `अकलेचे तारे तोडणारे` रंग उधळत असतात. काही नेते दररोज “ जातीयवादाचे‘ रंग उधळत असतात तर काही देशाबाहेर जाऊन आपल्याच देशाची बदनामी करणारे `दुर्देवी` रंग उधळत असतात. मला सांगायला पण लाज वाटतेय, परंतु काहीजण बायका-भानगडी यातून ‘ निर्लज्जपणाचे ‘ रंग उधळत असतात तर काही जण सर्वांची मते घेऊन फक्त आपल्या समाजापुरता विचार करून  आपल्याच ‘ कोत्या ‘ मनाचे रंग उधळत असतात. कुणी दुर्देवी हत्येचे अप्रत्यक्ष समर्थन करून `बेशरमपणाचे` रंग उधळत असतात तर कुणी ‘दादागिरीचे, दहशतीचे’ रंग उधळत असतात. कुणी जाहीरपणे महिलांबद्दल असभ्य भाष्य करून आपल्या ‘विकृत’ रंगाची उधळण करत असतात तर कुणी परंपरांची थट्टा करत,अशोभनीयपणे स्टेजवर काखा खाजवत `असंस्कृतपणाचे` रंग उधळत असतात.

शिक्षक: अरे बास बास. राजकीय नेत्यांची रंगाची उधळण आली लक्षात, परंतु बुध्दिजीवी वर्ग तर समाजाचे प्रबोधन करणारा असतो. तू म्हणतोस ते देखील असले रंग उधळतात?

विवेक:  माफ करा सर, परंतु मला असं वाटतं की यातले कित्येक जण स्वयंघोषित बुध्दिजीवी असावेत. निवडणूका आल्या की ‘निर्भय बना’ मोहिम चालवायची, मग निवडणुका संपल्यावर ती मोहिम बासनात गुंडाळून ठेवायची, निवडणूकांचे निकाल लागल्यावर ईव्हीएम च्या नावाने बोंब मारायची मात्र निवडणूक आयोगाने यंत्र तापसणीचं आवाहन केल्यावर तोंड लपवायचं, असल्या ’ समाजाची‘ दिशाभूल करणाऱ्या रंगाची उधळण करणाऱ्या मंडळींना भाबडे लोक बुध्दिजीवी समजतात. यातले काही केवळ वयाने जेष्ठ असलेले लोक आपल्या अपेक्षेचे सरकार निवडून नाही आले तर ‘जनतेने आता प्रतिसरकार स्थापन करावे’  असे `केविलवाणे`  रंग उधळत असतात.

शिक्षक: आलं लक्षात विवेक. परंतु आंदोलन करणारे नेते तर समाजहितासाठी झटत असतात ते सुध्दा....?

विवेक:  माफ करा सर, परंतु आंदोलनाचा मूळ विषय राहतो बाजूला आणि पुन्हा सुरु होते ती जातीयवादाची शिवराळ भाषा, धमक्या देण्याची भाषा, इतर जातीला हिणवण्याची भाषा. आपणच समाजाचे सर्वेसर्वा आहोत हा गैरसमज करून घेऊन एल्गार पुकारण्याची भाषा.....ही अवघ्या ‘ समाजात असंतोष पसरवणाऱ्या”  रंगाची उधळण नव्हे का?

शिक्षक:  खरंच विचार करण्यासारखी गोष्ट आहे विवेक. परंतु इयत्ता आठवीत शिकत असलेल्या विद्यार्थ्यांला एवढी समज कुठून आली?

विवेक:  सर, तुलनेने जरी आम्ही वयाने लहान असलो तरी आजुबाजुला काय घडतंय हे न उमजण्याइतकी आमची लहान नक्कीच नाही. आम्ही उद्याचे मतदार आहोत. या मंडळीनी असल्या गैर रंगाची उधळण करणं थांबवलं नाही तर यांचा भवितव्याचा बेरंग केल्याशिवाय आम्ही शांत बसणार नाही. “बुरा न मानो.... होली है “  असं वर्षातले ३६५ दिवस कुणी हेच म्हणू लागलं.......`तो  हमे बुरा लगेगा!

उत्तराखंडच्या माणसिंग, भागीरथीने अपोलो टायर्स नवी दिल्ली मॅरेथॉनचे विजेतेपद पटकावले

 

गोपी चंद, अजिंक्याने २५,००० हून अधिक धावपटूंना धाव सुरू करण्याचा कळा दिला

नवी दिल्ली, २३ फेब्रुवारी: उत्तराखंडच्या माणसिंगने एका थंड सकाळी नवी दिल्ली मॅरेथॉन २०२५ मध्ये अंतिम मार्गावर जलद धाव घेत प्रतिष्ठित विजेतेपद जिंकले. ३५ वर्षीय या एलीट धावपटूने २०२४ एशियन मॅरेथॉन चॅम्पियनशिप जिंकली असून, २:१५:२४ वेळेत ही रेस पूर्ण केली आणि तासांपासून नामांकित प्रतिस्पर्ध्यांना मागे टाकले. प्रदीप चौधरी (२:१५:२९) आणि अक्षय सैनी (२:१५:३४) त्याच्या मागोमाग, दुसऱ्या आणि तिसऱ्या क्रमांकावर राहिले.

पद्मश्री पुल्लेला गोपी चंद, भारताचे प्रसिद्ध बॅडमिंटन प्रशिक्षक, आणि माजी भारत कर्णधार अजिंक्य रहाणे यांनी २५,००० हून अधिक धावपटूंना रेस सुरू करण्यासाठी झेंडा दाखवला. हे धावपटू आणि फिटनेस उत्साही विविध भागातून मॅरेथॉनमध्ये सहभागी झाले होते.

गोपी चंद यांनी मीडिया बरोबर बोलताना म्हटले, "मी आयोजकांना, प्रायोजकांना आणि प्रत्येक अॅथलीटला नवी दिल्ली मॅरेथॉनच्या यशासाठी अभिनंदन करतो."

रेस डायरेक्टर नगराज अडिगा, NEB स्पोर्ट्स, यांनी दिल्लीतील प्रसिद्ध लँडमार्क्स जसे की इंडिया गेट, लोधी गार्डन्स आणि कर्तव्य पथ या मार्गावरून रेस आयोजित केली.

अपोलो टायर्सचे उपाध्यक्ष राजेश दहिया यांनी कार्यक्रमाचे कौतुक करत सांगितले की, हे राष्ट्रीय मॅरेथॉनचे प्रमाणितपणे यशस्वी आयोजन झाले, ज्यात भारतातील सर्वोच्च धावपटू आणि विजेतेपदावर नजर ठेवणारे स्पर्धक सहभागी झाले.

दिल्ली मेट्रो रेल कॉर्पोरेशनचे व्यवस्थापकीय संचालक डॉ. विकास कुमार यांनी सांगितले की, त्यांनी विशेष सेवा सुरू केली होती ज्यामुळे धावपटू आणि प्रेक्षकांना नेहरू स्टेडियममध्ये वेळेवर पोहोचता आले.

उत्तराखंडच्या भागीरथी बिष्टने महिलांच्या एलीट मॅरेथॉनमध्ये विजेतेपद मिळवले. तिने २:४८:५९ वेळेत मॅरेथॉन पूर्ण केली. ठाकोर भारतजी (२:४९:१६) आणि अश्विनी जाधव (२:५०:४८) यांच्यानंतर दुसऱ्या आणि तिसऱ्या क्रमांकावर राहिले.

प्रेरणादायक उपक्रम म्हणून, मॅरेथॉनमध्ये समावेशी धाव आयोजित केली गेली, ज्यात ३३ किमान परिस्थितीतून आलेल्या मुलांनी प्रमुख अॅथलीटांसोबत धाव घेतली. तसेच, एक टीम व्हिज्युअली इम्पेअर धावपटूंची १० किमी रेसमध्ये सहभाग घेत होती, ज्यांना गाइड रनर्स इंडिया कडून सहाय्य मिळाले. या उपक्रमाने समाजातील समावेश आणि सामाजिक जबाबदारीला उजागर केले.

मॅरेथॉनने केवळ फिटनेस आणि सहनशक्तीच्या आत्म्याचा उत्सव साजरा केला, तर सरकार, कॉर्पोरेट भागीदार आणि समुदाय यांच्या सहकार्याने न्यू दिल्लीला जागतिक क्रीडा केंद्र म्हणून प्रदर्शित केले.

निकाल

फुल मॅरेथॉन (एलीट)

पुरुष: १. माणसिंग (२:१५:२४); २. प्रदीप चौधरी (२:१५:२९); ३. अक्षय सैनी (२:१५:३४)

महिला: १. भागीरथी बिष्ट (२:४८:५९); २. ठाकोर भारतजी (२:४९:१६); ३. अश्विनी जाधव (२:५०:४८)

हाफ मॅरेथॉन

पुरुष: १. हरमंजोत सिंग (१:०४:३६); २. शुभम बलियान (१:०५:३२); ३. अभिषेक (१:०६:१२)

महिला: १. त्सेगानेशग मेकोन्नन (१:२३:५५); २. स्टांझिन डोलकर (१:२५:३१); ३. स्टांझिन चोंडोल (१:२५:४७)

१०K

पुरुष: १. पर्वेज (००:३०:२५); २. सोनू कुशवाह (००:३१:२४); ३. हरेंद्र कुमार (००:३१:४३)

महिला: १. अंजली देवी (००:३६:४६); २. सुधा सिंग (००:४०:०२); ३. विद्याश्री महादेवन (००:४२:०९)

 नो युवर आर्मी विथ भोसला द्वारे सैन्य दल आणि करिअरची परिपूर्ण माहिती घेण्याची संधी

सीएचएमई संस्थेचा पुढाकार,१४ व१५ डिसेंबरला युध्द शस्त्र प्रदर्शन व सामुग्री

नाशिकः सैन्यदलात वापरल्या जाणाऱ्या विविध आयुधांबरोबरच तेथील सर्वप्रकारचे प्रशिक्षण आणि सैन्यदलातील करिअरच्या संधीची नाशिककरांना माहिती व्हावी, यासाठी सेंट्रल हिंदू मिलिटरी एज्युकेशन सोसायटीतर्फे १४ आणि १५ डिसेंबर असे दोन दिवस भोसला मिलिटरी कॉलेजच्या मैदानावर नो युवर आर्मी विथ भोसला  हे प्रदर्शन भरविण्यात येत आहे. सर्व शाळा-महाविद्यालयातील विद्यार्थ्यांबरोबरच नाशिककरांनी या प्रदर्शनास जरूर भेट देऊन सैन्य दलाची इत्यंबूत माहिती जाणून घ्यावी,असे आवाहन जिल्हाधिकारी जलज शर्मा यांनी केले.

१६ डिसेंबर १९७१ ला भारत आणि पाकिस्तानदरम्यान झालेल्या युध्दात भारताने विजय मिळवला होता, त्यामुळे हा दिवस विजय दिवस म्हणून साजरा केला जात आहे. हेच औचित्य साधत सीएचएमईएस तर्फे हे प्रदर्शन भरविण्यात येत आहे. त्याअनुषंगाने आज जिल्हाधिकाऱ्यांच्या मार्गदर्शनाखाली बैठक झाली. या बैठकीस सीएचएमई संस्थेचे सरकार्यवाह हेमंत देशपांडे यांच्यासह मनपा शिक्षणाधिकारी बी.टी.पाटील,माध्यमिक शिक्षणाधिकारी प्रविण पाटील,गर्ल्स स्कूलच्या कमांडंट मेजर सपना शर्मा,वरिष्ठ पोलिस निरीक्षक युवराज पाडी,उपप्रादेशिक परिवहन अधिकारी रजनी गुंड,मोटार वाहन निरिक्षक विनोद वसईकर आदी उपस्थित होते.

अनोखा उपक्रम,जरुर लाभ घ्यावा

सैनिकी क्षेत्रात देशात आघाडीवर असलेल्या सीएचएमई संस्थेने विजयदिनाचे वेगळे औचित्य साधत या प्रदर्शनाचे आयोजन करण्याचे ठरविले याबद्दल जिल्हाधिकाऱ्यांनी संस्थेचे अभिनंदन केले. ते म्हणाले,आजच्या स्पर्धेच्या युगात सैनिकी क्षेत्र जीवनात शिस्तीबरोबरच आत्मविश्वास,धाडस निर्माण करण्याचे क्षेत्र आहे. त्यात करिअरच्या भरपूर संधी आहे. त्यामुळेच प्रत्येक कुटूंबाने आपल्या पाल्यांना हे प्रदर्शन जरूर दाखवावे, त्यातून या शिक्षणाकडे तरूणवर्ग आकर्षीला जाईल. नाशिकमधील सर्व शाळांनी सुध्दा नियोजन करून या प्रदर्शन आवर्जुन भेट द्यावी असे आवाहन त्यांनी केले. यावेळी श्री.शर्मा यांनी प्रदर्शनाच्या अनुषंगाने विविध सूचना केल्या. प्रदर्शनाच्या अधिक माहितीसाठी भोसला मिलीटरी कॉलेजमधील भूषण देशमाने (मो.९७३०७२३००५) या क्रमांकावर संपर्क साधावा असे आवाहन यावेळी करण्यात आले.

प्रदर्शनाची अनोखी रचना

प्रत्येकाची देशभक्ती द्विगुणित होऊन सैनिकांचे देशप्रती योगदान या प्रदर्शनाद्वारे अनुभवायला मिळणार आहे.संस्कृती आणि संस्कृतीने नटलेल्या व राष्ट्रीय एकात्मतेने संपन्न असलेल्या देशाच्या देशभक्तीपर सांस्कृतिक कार्यक्रम सुध्दा येथे नाशिककरांना बघायला मिळणार आहे. या प्रदर्शनात बोफोर्स,तोफा,रणगाडे,रायफल्स,रॉकेट लाऊंचर,इंडियन फील्ड गन,आर्मी अभियंता साहित्य, धनुष्य आयएफजी,एलएमजी गन आदी आयुध साहित्य असणार आहे

बारा गावांना सौर उर्जेच्या पुरवठ्याचा ध्यास घेतलेला अवलिया!

भारनियमाने त्रस्त शेतकऱ्यांना फायदा :विहामांडवा गावातील अनोखा प्रयोग

#REinIndia,@eathjournalism  औरंगाबादः दैनंदिन वीज भारनियमाने त्रस्त असलेल्या पैठण तालुक्यातील बारागावातील शेतकऱ्यांना विहामांडवा येथील सौरउर्जा प्रकल्पाने मदतीचा हातच जणू दिला आहे. चार एकरवर उभारलेल्या या सौरउर्जाप्रकल्पामुळे दिवसाही सहज,स्वस्त आणि किफायतशीर वीज उपलब्ध होत असल्याने शेतकऱ्यांच्या चेहऱ्यांवर आनंद दिसून येत आहे. या अवलियाने या अनोखा प्रयोग केला असून औरंगाबाद परिसरात हा प्रयोग इतरांसाठी दिशादर्शक म्हणता येईल.

अर्थ जर्नालिझम नेटवर्क(ईजीएन)तर्फे नुतनीकरण उर्जा अर्थात रिन्युएबल एनर्जीविषयी महाराष्ट्रातील पत्रकारांसाठी तीन दिवसीय कार्यशाळा औरंगाबाद येथे घेण्यात आली. याच अंतर्गत सहभागी पत्रकारांना संयोजकांनी या अनोख्या प्रयोगाच्या ठिकाणी भेटीस नेले. राज्यातील वीज भारनियमन हा काही नवीन विषय नाही, ग्रामीण भागातील गावकरी, शेतकऱ्यांना तर नेहमीच या समस्येला तोंड द्यावे लागते. दिवसा वीज राहणे हे त्यांच्यासाठी क्वचितच घडते भारनियमन हे तर त्यांच्या पाचवीच पूजलेले असे म्हटले तर वावगे ठरणार नाही. पण हिच समस्या पैठण तालुक्यातील उद्योजक अजय सिसोदिया,सुनिल सिसोदिया या बंधूच्या लक्षात आली. त्यांनी शेतकऱ्यांसाठी वेगळे काही करण्याच्या उद्देशाने कालीका जिनिंग अँन्ड प्रेसिंग प्रा.लिमिटेड या कंपनीने मुख्यमंत्री सौर कृषी योजनेच्या माध्यमातून चार एकरवर सौर उर्जा प्रकल्प उभारण्याचे ठरवले.या उभारणीसाठी आदित्य ग्रीन एनर्जी प्रा.लिमिटेडचे संचालक आणि निवृत्त अधिकारी अदिनाथ सांगवे यांची महत्वपूर्ण मदत,मार्गदर्शन लाभले.

अन् उभा राहिला दिमाखदार प्रकल्प

सिसोदिया बंधूनी आपल्या शेतात प्रकल्प उभारण्याचे निश्चित केल्यानंतर पर्यावरणपुरक सर्व नियमांना अधिन राहून नियोजन केले. २०११ ला चार एकरवर दोन मेगावँटच्या या प्रकल्पाची निर्मिती करण्यात आली. दोनशे किलोचे दहा इनर्व्ह्रटर असून त्याद्वारे साठवणूक व अन्य प्रक्रीया होते. सुरवातीला कमी असणाऱ्या या पॅलनची संख्या नंतरच्या काळात वाढविण्यात आली आहे. आज जवळपास सातहजार(३३५ वॅटचै) पॅनल बसवले आहे.  वर्षाला सोळा लाख युनिट मेगावँटची निर्मिती होते, या निर्मितीच्या साठवणूकीतून विहामांडवा परिसरातील बारा गांवा दिवसा(साडेनऊ ते साडेपाच) सौर उर्जा पुरवठा केला जातो. त्यामुळे दिवसाच्या भारनियमनातून शेतकऱ्यांची एकप्रकारे मुक्तताच झालेली आहे.  .

एकदाच गुंतवणूक,रोबोटद्वारे सफाई

सुरवातीच्या काळात काही चीनमधील यंत्रसामुग्रीचा वापर करण्यात आली आज मात्र सर्व साहित्य हे भारतीय बनावटीचेच वापरले जाते. जवळपास सात कोटीची प्रकल्पाची गुंतवणूक आहे. सौरउर्जा प्रकल्पाच्या पॅनलची सफाई हा देखील एक किचकट भाग असतो. पण सिसोदिया बंधूनी यातही अत्याधुनिक रोबोट तंत्रज्ञानाचा वापर केला आहे. त्यामुळे एकदा सेटिंग करून दिली कि रोबोटद्वारे पॅनलची पूर्ण सफाई रोबोकडून करण्यात येते, सफाईचे हे अनोखे तंत्रही आश्चर्यकारक म्हणता येईल.विशेष म्हणजे या प्रकल्पाची २५ वर्षाची किमान गॅरंटी असून त्यानंतरही प्रकल्पांतील साहित्याच्या प्रत्येक पार्टचा वेगवेगळ्या प्रकारे उपयोग केला जातो असे अदिनाथ संगवे यांनी सांगितले.. मोबाईलच्या माध्यमातून पॅनलमध्ये काही नादूरूस्ती झाली किंवा किती युनिट निर्मिती झाली, याची सविस्तर आकडेवारी उपलब्ध होत असते,देखभाल,दूरूस्तीचा खर्च तसा येतच नसल्याचे अजय सिसोदीया यांनी सांगितले. यावेळी ईजीएनचे व्यवस्थापन जॉयदिप गुप्ता,समन्वयक अतुल देऊगांवकर यांचा संयोजकातंर्फे सत्कार करण्यात आला.

चौकट

सौरउर्जेच्या प्रोत्साहनासाठी पुढाकार

भारनियमाच्या मुक्ततेसाठी शेतकऱ्यांसाठी राज्य शासनाची मुख्यमंत्री सौरउर्जा संरक्षित योजनेचा दुसरा टप्पाही सुरु झाला आहे. तसेच केंद्र शासनाने सुध्दा याच धर्तीवर कुसुम योजना कार्यन्वित केली आहे. सौरउर्जा प्रकल्प उभारण्यास कुणी इच्छुक असल्यास त्याची जागा असल्यास भरीव असे अनुदान दिले जाते तसेच सर्व साहित्याची खरेदी, विमा यासाठी अनुदान दिले जात आहे. किमान आठ तास विज उपलब्ध व्हावे हा यामागील मुख्य उद्देश आहे.

---------------------------------------------------------------------------------------------

निशब्द करून गेले दोन ध्येयवेडे मित्र...

  

     मला आठवतं, बरोबर दोन-अडीच वर्षापूर्वी सिन्नरमध्ये युवानेते उदय सांगळे,शितल सांगळे,माजी आमदार जयंत जाधव यांच्या पुढाकारातून अ.भा.कबड्डी स्पर्धा झाली. या स्पर्धेचे वार्ताकनं मी करावं अशी मराठमोळ्या कबड्डीला वाहुन घेतलेल्या संघटक,प्रशिक्षक कै.प्रशांत भाबड आणि विलास पाटील या दोन्हीही माझ्या प्रिय मित्रांची इच्छा होती, माझी भेट घेत त्यांनी स्पर्धा सिन्नरला येऊन कवर करण्याची गळही घातली आणि मैत्रीमुळे मलाही त्याचा शब्द टाळता आला नाही आणि मग कार्यालयीन परवानगी घेऊन मीही दिवसभर काम करून सायंकाळी पाचनंतर आठवडाभर सिन्नरला या दोन्ही मित्रांबरोबर गेलो,सोबत कैलास ठाकरे आणि आणखी एक दोन हौशी कबड्डी शिक्षक असायचे,हे सारे जण आपला दिवसभराचा व्याप,कामे सांभाळून सीबीएसला एकत्रित येत आणि मग आम्ही सारे तिकडे जात होते. अर्थात तिकडे गेल्यापासून रात्री अकराला वेळापत्रकाप्रमाणे सामने पूर्ण होईपर्यत सांगळे यांनी ध्येयवेड्या प्रशांत,विलास सर ग्राऊंडवर जातीने हजर राहून कामात व्यस्त होतं, अगदी मैदानाची आखणी, पंचाची नेमणूक,इलेक्ट्रीक टायमर सेट करण्यापासून मैदानावरील वादांचे प्रसंग मिटविण्यापर्यतची मध्यस्थी त्यांना करावी लागत असे. जयंत जाधव,सांगळे यांचा या प्रशांत,विलास या द्वयींवर विश्वास असल्याने दैनंदिन सामन्यांच्या नियोजनांची आणि कार्यक्रमांच्या तयारीची मोठी जबाबदारीही त्यांच्याच खांद्यावर देण्यात आलेली होती. त्यामुळे रात्री नाशिकला बारा-साडेबाराला आल्यानंतरही तितक्याच उत्साहाने  दुसऱ्या दिवशीही सिन्नरला जाण्यासाठीचा त्याचा उत्साह अवर्णनीयच...     

     

कबड्डीसाठी काहीही करण्यास तयार असलेल्या या दोघांची तळमळ ही कामे करतांना पार पाडतांना क्षणोक्षणी जाणवत होती. नाशिकमध्येच नव्हे तर राज्यात कुठेही कबड्डीचे सामने असो हे दोघेही जातीने हजर राहून जिल्हा,राज्य संघटनेने दिलेली जबाबदारी पार पाडत आपला खारीचा वाटा उचलत,योगदान देत असतं. शाळेतील खेळाडूंसाठी असो की मैदानावरील कबड्डीच्या संघासाठी असो ते घडविण्यासाठी त्यांची कष्ट करण्याची कायमच तयारी होती. स्वतः खेळाडू म्हणून पुढे आल्याने त्यांना खेळाडू,प्रशिक्षक,संघटकांना येणाऱ्या अडचणींची जाणीव होती, अगदी त्यांच्याशी संवाद साधतांना त्याची ही भावना कायमच जाणवत असे, खेळाडू मोठे झाले पाहिजे, त्यांना नोकरी लागली पाहिजे, यासारख्या मुद्यांवर काहीही करण्यास ते नेहमी तत्पर असतं,महापौर कबड्डी स्पर्धा,एनकेपीएल असो कि हौशी निमंत्रितांची स्पर्धा सर्वच नियोजनात जिल्हा कबड्डी संघटनेच्या नियोजनात त्यांचा सक्रीय सहभाग जाणवत होता.या दोन मित्रांशी प्रत्येकानेच मैत्री करावी असेच त्याचे वागणे,बोलणे, चालणे होते. त्यामुळेच त्यांच्या संपर्कात आलेले प्रत्येकजणच त्यांचे मित्र झाले आणि हे मैत्रीपण त्यांनीपण जपले, आयुष्यात सतत कबड्डीतील संघविजयाचाच विचार करणाऱ्या हे दोन मित्र कोरोनाच्या लढाईत मात्र हरले आणि  अवघ्या दहा दिवसांच्या फरकाने त्यांना मृत्युने कवटाळले. अशा या मैत्रीच्या दुनियेतील दोन राजांना भावपूर्ण श्रध्दांजली....