Saturday, June 28, 2025

`आरोग्यम् धनसंपदे`साठी `योग आणि आयुर्वेदशास्त्र`

       




     

       २१ जून २०१५….. पासून  संपूर्ण जगामध्ये  आंतरराष्ट्रीय  तथा  जागतिक योग दिवस साजरा केला जात आहे. हा  जागतिक योग दिवस  साजरा करण्याची परंपरा सुरु करण्याचे श्रेय आदरणीय पंतप्रधान 
श्री नरेंद्रजी मोदी याना जाते. गेली १० वर्षे  जगातील सुमारे १२५ देशांमध्ये हा दिवस आनंद व उत्साहाने साजरा केला जातो. यंदाही २१ जूनला त्याच जोश आणि उत्साहात नाविन्यपूर्ण रीतीने साजरा केला जाणार आहे . भारत सरकारच्या  आयुष मंत्रालयाने हा  11 वा जागतिक योग दिन विविध कार्यक्रमांच्या माध्यमातून मार्च २०२५ पासूनच साजरा करण्यास सुरुवात केली आहे . योग संगम , योग बंधन , योग पार्क , योग समावेश , योगप्रभा , योग कनेक्ट , हरित योग , Yoga Unplugged, योग महाकुंभ , समयोग  असे १० महत्वपूर्ण  उपक्रम संपूर्ण भारतात  व जगात आयोजित करण्यात आले होते…. वैद्य डॉ.एकनाथ कुलकर्णी

           योग संगम या कार्यक्रमातून योगाची प्रात्यक्षिके  एक  लाखाहुन अधिक ठिकाणी करण्यात आली तर योग बंधन  या उपक्रमातून  १० देशांशी योग सत्रे घेण्यासाठी भागीदारी करण्याचे नियोजन झाले. योग पार्क या उपक्रमातून १००० ठिकाणी  समाज स्वास्थ्यासाठी  योग उद्याने विकसित आगामी काळात केली जाणार आहे. योग समावेश या उपक्रमातून ज्येष्ठ नागरिक आणि लहान मुले  यांच्यासाठी विशेष कार्यक्रम घेण्यात आले. योगप्रभाव या प्रकल्पातून  गेल्या १० वर्षात  सार्वजनिक  आरोग्यावर योगाचा काय प्रभाव पडला आहे याचे मूल्यांकन करण्यासाठीचे प्रयत्न सुरु झाले तर कनेक्ट  या उपक्रमातून जगातील आरोग्य व्यावसाईकांचे आगामी काळात आभासी संमेलन भरविण्यात येऊन सुसंवाद  साधला जाणार आहे.




हरित योगाद्वारे वृक्षारोपण अन् संवर्धनाचा संदेश  

    हरित योग या उपक्रमातून वृक्षारोपण आणि  स्वच्छतेचे  कायम स्वरूपी अभियान राबविण्याचे निश्चित करण्यात आले तर Yoga Unplugged    या उपक्रमातून युवक व युवतींना योगशास्त्राकडे आकर्षित करण्याचे व महत्व पटवून देण्याच्यादृष्टीने प्रयत्न सुरु झाले आहे. योग महाकुंभ  हे  योगमहोत्सव सप्ताह  १० ठिकाणी   माननीय पंतप्रधान श्री नरेंद्रजी मोदी यांच्या नेतृत्वाखाली आयोजित करण्यात आला. समयोग हा १०० दिवसांचा  आधुनिक आरोग्य आणि योग यांचा समन्वय  साधणारा कार्यक्रम  सर्वांगीण आरोग्यासाठी राबविण्यास सुरवात झाली. एक पृथ्वी , एक आरोग्य – त्यासाठी योग  हे या वर्षीच्या  योग दिनाचे  घोषवाक्य निश्चित करण्यात आले होते, त्यानुसार वर्षभर सर्व कार्यक्रम  संपूर्ण जगात राबविण्यात येणार आहे. भारतीयांसाठी ही अभिमानास्पद बाब आहे.

   योग आणि आयुर्वेद शास्त्राचे जागतिक महत्व सध्या मोठ्या प्रमाणात वाढत आहे .  त्याचा लाभ वैद्यांनी घेतला पाहिजे . जागतिक एकात्मता  आणि स्वाथ्य याची आज जगाला गरज आहे. ही गरज  योग आणि आयुर्वेद ही  शास्त्रेच भागवतील . त्यामुळे या क्षेत्रात काम करणाऱ्या  सर्वांचीच  जबाबदारी वाढत आहे . शारीरिक आणि मानसिक आरोग्य प्राप्तीचे योग हे समर्थ साधन आहे. आपल्या जीवनात  शांतता , स्थिरता , एकात्मता , निर्भयता  योगाभ्यासामुळे प्रस्थापित होते आणि टिकते . संपूर्ण विश्वात  शांतता प्रस्थापित करण्यासाठी  योगाभ्यास  उपयुक्त आहे.  सर्व वैद्यांनी  आयुर्वेदाबरोबरच  योगाचाही प्रचार व प्रसार केला पाहिजे. योग दिनानिमित्त आयोजित केलेल्या सर्व कार्यक्रमात  वैद्यांनी उत्साहाने सहभाग घ्यायला हवा